۶ فرد مشهوری که کتاب‌هایشان سایه‌نویسی شده

اچ.پی.لاوکرفت(سمت راست)، هر هودینی (سمت چپ)
ساینا مقصودی
1399/11/12

اگر اخبار افراد مشهور را دنبال کرده باشید، با بحث‌های حول محور کتاب‌هایی که نوشته‌اند هم آشنا هستید. هر از چندگاهی این سوال پیش می‌آید که آیا مثلا واقعا پاریس هیلتون کتابی که منتشر کرده است را خودش نوشته است؟ یا جی اف کی در زمان سناتوری، کی زمان این را پیدا کرد که کتابی را بنویسد و منتشر کند؟ نوشتن کتاب خاطرات کار بسیار زمان‌بری است، اما فارغ از مسئله زمان مهارت نوشتن هم چیزی نیست که با آن به دنیا بیاییم. نوشتن کتاب خاطراتی که بتواند بخش قابل توجهی از بازار را به خود تخصیص دهد، نیاز به نویسندگان زبردستی دارد.

 

جواب دادن به این سوال که آیا فرد مشهوری که اصولا به مهارت نویسنده بودنش مشهور نیست کتابش را خودش را نوشته است یا نه، کار ساده‌ای نیست. همان‌طور که پیش از این در همین ستون مطرح شد، در بسیاری موارد سایه‌نویس‌ها قراردادهایی امضا می‌کنند که حق مالکیت بر اثر را از آن‌ها سلب می‌کند. اما در بسیاری موارد، یا مالک اثر اشاره‌ای به سایه‌نویس می‌کند یا گپ و گفت‌های خصوصی به گوش دیگرانی می‌رسد که به مطرح کردن این بحث‌ها در فضاهای عمومی علاقه‌ ویژه‌ای دارند. به هر طریق بعضی از این اطلاعات از شایعه تبدیل به خبر می‌شوند، از میان فهرست بلندبالایی که در صفحات گوناگون وب وجود دارد، چند نفر از این افراد که در ایران هم شناخته شده‌اند را معرفی می‌کنیم.

 

۱.گوئینت پلترو

پلترو را با فیلم‌های بسیاری که در هالیوود بازی کرده است می‌شناسیم، از میان این فیلم‌ها «انتقام جویان» Avengers و «شکسپیر عاشق» Shakespeare in Love توجه بسیاری را به خود جلب کردند. او در سال ۲۰۱۱ کتاب آشپزی‌ای با عنوان «دخترِ پدرم» منتشر کرد که با اقبال بسیاری روبرو شد. اگرچه پلترو مستقیما چیزی در ارتباط با سایه‌نویسی شدن کتاب نگفته است، اما در گفتگویی با «نیویورک تایمز» اذعان کرد که کتاب با کمک نویسنده‌ای به اسم جولیا تورشان، نوشته شده است. جولیا تورشان نویسنده آمریکایی است که کتاب‌های چاپ شده بسیاری در زمینه آشپزی دارد.

 

۲. پاملا اندرسون

بازیگر آمریکایی-کانادایی سریال «نجات غریق» است، که در بخش‌هایی از «فیلم‌ ترسناک ۳» Scary Movie هم بازی کرده. جالب است بدانید که در جریان دستگیری جولیان آسانژ، بنیان‌گذار ویکی‌لیکس، پاملا اندرسون به صورت عمومی از جولیان آسانژ و پروژه ویکی لیکس دفاع کرده و گفته است که بخش زیادی از داشتن آزادی بیان در ایالات متحده مدیون پروژه ویکی لیکس است. اندرسون تا به امروز دو کتاب منتشر کرده است «ستاره» و «طرفدار ستاره» که در هر دو مورد هم اعلام کرده که کتاب‌ها با همکاری اریک شاو کوین نوشته شده است.

 

۳. لورا بوش

همسر بوش پسر، از سال‌ ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۹ بانوی اول ایالات متحده بود. در مطلب پیش هم به کتاب خاطرات لورا بوش اشاره‌ای کردیم. او کتاب خاطراتش را با کمک لایریک وینیک (Lyric Winik) نوشته است، به گفته‌ی خودش، خاطرات از آن اوست اما وینیک کسی بوده است که آن‌ها را به نثر درآورده است.

 

۴. هیلاری داف

خواننده و بازیگر آمریکایی به تازگی علاقه زیادی به انتشار رمان پیدا کرده است، البته نام سایه‌نویس آثارش محفوظ است اما هیلاری داف گفته است که چون دیکته خوبی ندارد، مجبور شده است که برای نوشتن کتاب هایش کمک بگیرد.

 

۵. جان. اف. کندی

کتاب رئیس‌جمهور آمریکا «پرونده‌هایی در شهامت» زمانی نوشته شد که کندی هنوز سناتور ماساچوست بود، و برنده جایزه پولیتزر شد. اگرچه کندی هرگز به داشتن سایه‌نویس اشاره‌ای نکرد، اما سال‌ها بعد از مرگش، تد سورنسن، مشاور دیرینه و کسی که سخنرانی‌های کندی رو برای او می‌نوشت در خاطراتش به سایه‌نویسی این کتاب هم اشاره کرد. البته شایان ذکر است که چیزی که در کارنامه سورنسن همیشه باقی می‌ماند، نه کتاب کندی که عنوان یکی از بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین سخنرانی‌نویس‌های تاریخ سیاسی امریکاست.

 

۶. هری هودینی

اچ.پی لاوکرفت، نویسنده تازه‌کاری بود که داشت برای خودش شهرتی در نوشتن داستان‌های فراطبیعی و سورئال دست و پا می‌کرد. اما شهرت هری هودینی خیلی بیشتر از او بود. داستان کوتاهی در می ۱۹۲۴ منتشر شد با نام «در اعماق اهرام» که بعدها بیشتر به نام «زندانی شده با فرعون» شناخته شده. اگر نام این داستان را جستجو کنید خواهید دید که مولفان اثر اچ پی لاوکرفت با همکاری هری هودینی نوشته شده است. اما داستان در ابتدا به سفارش هودینی توسط لاوکرفت سایه‌نویسی شد. امروزه احتمالا در ایران شهره لاوکرفت بسیار بیشتر از هری هودینی است. اما هودینی در آن‌ سال‌ها، مردی مشهور بود که با دست‌های زنجیر شده در سایه‌ها می‌خزید و یا به اعماق آب می‌رفت و با رکوردهایی باور نکردنی در باز کردن زنجیرهایش آمریکایی‌ها و سپس دنیا را به حیرت می‌انداخت.

 


افراد مشهور کتاب خاطرات سایه نویسی

دیگر مطالب سایه‌نویسی

«من علیه سینمای فارسی فریاد می‌کشم»

آذر شیوا، سال ۱۳۱۹ در تهران متولد شد. او را به عنوان بازیگر سینما و صداپیشه، در سینمای پیش از انقلاب می‌شناسیم.
او بازیگر فیلم «سلطان قلب‌ها» بود، اما شاید بهترین نقشی که ایفا کرد در فیلم «روسپی» باشد. مطلب پیش‌رو نگاه کوتاهی به کارنامه‌ی هنری او و حرکت اعتراضی رادیکال او در سال ۱۳۴۹ دارد. حرکتی پرفورماتیو که در نقد «سینمای فارسی» بود، اما در آن زمان تبدیل به ضد خود شد.

رمزگشایی از سایه‌نویسی

بخش دوم

نویسندگی یک هنر و پروسه‌ی نوشتن کتاب یک پروسه‌ی خلاقانه است، در نتیجه لازمه‌ی موفق بودن همکاری بین مؤلف و سایه‌نویس توجه و تمرکز طرفین است. در نتیجه فارغ از این‌که چه کسی عمل نوشتن کتاب را انجام می‌دهد اگر یکی از طرفین به‌تمامی از پروژه دور باشد، این همکاری از ابتدا محتوم به شکست است.

در بخش دوم از ترجمه‌ی این مقاله به بخش‌های چالش‌برانگیز حرفه‌ی سایه‌نویسی پرداخته شده است، آن‌چه ممکن است سایه‌نویسی را برای بسیاری از نویسندگان به حرفه‌ای کوتاه‌مدت تبدیل کند.


رمزگشایی از سایه‌نویسی

بخش اول

سایه‌نویسی می‌تواند مفهومی رازآلود باشد، در سایه‌ ماندن هویت نویسنده‌ی یک اثر می‌تواند به گمانه‌زنی‌های بسیاری در رابطه با اثر بیانجامد. اما آنجالی توماس در مطلبی که با همین عنوان در مجله‌ی «خلیج‌تایمز» چاپ کرده است، به‌اختصار به جوانب مرموز این حرفه پرداخته است. مواردی که شاید بتوان گفت همزمان که می‌تواند لذات کار سایه‌نویسی باشد، چالش‌های این حرفه نیز محسوب می‌شود.


ضربه‌زدن به یک روح

کتاب خاطرات مدل آمریکایی، امیلی راداکاوسکی سر و صدای زیادی برپا کرده است. این کتاب خاطرات که مجموعه‌ای از جستارهایی است که او در رابطه با تجربه‌ی کار در صنعت مدلینگ نوشته است، هم در فرم و هم در محتوا یکی از نمونه‌های نامتداول کتاب خاطرات افراد مشهور (سلبریتی) محسوب می‌شود. اما این کتاب خاطرات هم مانند بسیاری از کتاب‌های خاطرات پیش از خود توانسته است بخش در سایه‌ای از زندگی افرادی را که تجربه‌های مشابه راداکاوسکی دارند، پررنگ کند.


سایه‌نویسان از سایه بیرون می‌خزند بخش (اول)

در این مطلب دو بخشی به بهانه‌ی مرور کارنامه‌ی سایه‌نویسی اشخاصی که ظن همکاری آن‌ها در کتاب خاطرات پرنس هری می‌رود، مروری خواهیم داشت بر امکان‌‌ها و ترکیب‌های متفاوتی که تیم حرفه‌ای سایه‌نویس‌ها می‌تواند داشته باشد. 


سایه‌نویسی و جاودانگی

شما می‌توانید از نگاه خودتان معمولی‌ترین انسان کره‌ی خاکی باشید و همزمان می‌توانید داستانی اعجاب‌انگیز را روایت کنید که در عمیق‌ترین لایه‌های ذهن انسان‌های دیگری که خود را «معمولی» و «غیر متمایز» می‌بینند ماندگار شود.


من سایه‌نویس «رهبری متفکر»‌ام!

سایه‌نویسی مانند بسیاری از اشکال نوشتن، می‌تواند در ریتم روزانه‌ی کارهای ما به‌نحوی کاملا نامحسوس پدیدار شود. بسیاری از ما حتی متوجه این نیستیم که ممکن است در حال سایه‌نویسی باشیم. فارغ از کسانی که به‌صورت مستقیم در صنعت نشر و ادب کار می‌کنند، سایه‌نویسان دیگری هم در حوزه‌های دیگر مشغول به کار هستند، اما چه‌طور ممکن است  که سایه‌نویسی کنیم اما متوجه آن نباشیم؟